ROBOTİK CERRAHİ

Robotik cerrahinin ne olduğunu ve ne zamandan beri kullanıldığını öğrenebilir miyiz?

Robot kolunun insan kolundan daha az hatayla, daha fazla kesinlikle çalışabileceği ve daha az yorulacağı fikrinin belirmesini takiben 1985 yılında bir robot kolu ilk kez beyinden biyopsi alma işleminde kullanılmıştır. 1987 yılında ise robot kolu batın içinde yine bir ilk olarak laparoskopik kolesistektomi ameliyatında kullanılmıştır. Teknolojinin hızlı gelişimi ile birlikte karın ve göğüs boşluğunda yapılan çok sayıda ameliyatta kullanılabilecek robotlar geliştirilmiştir. Öncelikle Amerika Birleşik Devletleri’nde ve ürolojik kanser ameliyatlarında yaygın kullanıma giren bu cihazlar hızla tüm dünyaya yayılmıştır. Bugün ulaşılan noktada ürolojik operasyonların yanısıra jinekolojik operasyonlar, genel cerrahinin karın içi operasyonları, hatta kardiyovasküler cerrahi ve göğüs cerrahide robot yardımlı cerrahiler hızla artmaktadır.

 

Ülkemizde de ilk robotik sistemler ürolojik cerrahilerde kullanılmaya başlanmıştır. Başlangıçta sadece birkaç merkezle sınırlı olan bu sistem son birkaç yılda biraz yayılmıştır.  2015   yılının   sonuna gelindiğinde ülkemizde  az sayıda merkezde robot bulunduğunu söyleyebiliriz.   Biz   de  2012 yılından bu yana “Koru Hastaneleri” bünyesinde bu sistemi jinekololojik cerrahide rutin olarak kullanmaya başladık.

 

Gelişmiş ülkelere baktığımızda robot yardımı ile yapılan jinekolojik ameliyatların gün geçtikçe arttığını görüyoruz. Ülkemizde durum nedir? Kurumunuzda robotik cerrahiyle hangi ameliyatlar yapılabilmektedir?

Dünyada, özellikle ABD’de tüm jinekolojik opearasyonların neredeyse % 50-60‘ı robotik cerrahi ile yapılıyor. Ülkemizde bir oran vermem mümkün değil ama henüz oldukça az kullanılıyor. Jinekolojik cerrahide robot kullanımının birkaç merkezle sınırlı olduğunu söyleyebilirim. Aslında jinekolojik operasyonların çoğu karını açmadan yapılabilir. Son yıllarda kadın, erkek, çocuk her kime yapılırsa yapılsın tüm cerrahi işlemlerde minimal invaziv cerrahi yöntemler öne geçmiştir. Robotik cerrahi minimal invaziv cerrahinin en iyi yöntemlerinden biridir. Koru hastanelerinde de kadın doğumun yanısıra üroloji, genel cerrahi ve göğüs cerrahi bölümlerinde robotik cerrahi yapılmaktadır.

 

Ben ve birlikte çalıştığım diğer hekim arkadaşlarım, uzun süredir laparoskopik cerrahi ile tüm jinekolojik operasyonları yapabilen bir ekibiz. Yine de bazı operasyonlarda laparaskopi ile yapmak oldukça zahmetli, uzun zaman alabilir. Özellikle bu tip uzun ve zorluk derecesi yüksek cerrahilerde robot kullanmak bize ciddi avantajlar sağlamıştır. Hemen hemen tüm jinekolojik operasyonları, histerektomi   (rahim alma), myomektomi (myom çıkarılması), tüp açılması, over kistleri-kitlelerinin çıkarılmasının yanısıra, bir süredir rahim veya vajina sarkmalarında da robotik cerrahi yöntemleri kullanıyoruz. Bu yelpazede cerrahi yapabilen merkez sayısı da oldukça sınırlıdır.

 

Hocam bildiğimiz kadarıyla Türkiye’de robotik ameliyatların başarıyla yapıldığı merkezler var. Sizin farkınız ve sizin merkezinizi öne çıkaran özellikler nelerdir?

Çok  yoğun  çalışan  bir  kliniğimiz  var   ve   ameliyat   sayılarımız  çok   yüksek.   Ameliyat sayılarımız   arttıkça   tecrübemiz   ve   ameliyatlarımızın   kalitesi de aynı oranda artış göstermektedir. Tüm jinekolojik operasyonları robotik olarak yapma deneyimine sahip bir ekibiz. Kliniğimizde robotik   cerrahi ile jinekolojik ameliyat yapma yeteneğine sahip benim dışımda 4 jinekolog arkadaşım daha var. Hepimiz robotik cerrahi için gereken eğitimleri ve sertifikaları aldık. Yani kuvvetli bir ekibiz.

 

Bugüne kadar laparoskopik olarak yapılması mümkün olmayan çok sayıda myom ameliyatını robotla gerçekleştirdik. Myom ameliyatları çok sık yapılan ameliyatlardır ancak bazen çıkarılmaları ve myom çıkarıldıktan sonra oluşan boşluğa dikiş atılması laparoskopi ile zor olabilir. Robotik cerrahi sistem ile bunların üstesinden gelinir. Ben artık myomektomi için açık cerrahiyi çok az yapıyorum ve robotik cerrahi öneriyorum. Tıkalı tüplerin ya da daha önceden bağlanmış tüplerin tekrar uç uca   getirilmesini robotik cerrahi ile başarılı şekilde uygulamaktayız. Da Vinci robotik sistem ile dikiş atmak ve tüpü manipüle etmek daha kolaydır ve bu sayede işlemin başarısı daha yüksek orandadır.

 

Son dönemde rahim sarkması ameliyatlarının robotik cerrahiyle yapılması konusuna yoğunlaştık. Çünkü bu ameliyatlar açık cerrahide de beceri düzeyi yüksek operasyonlardır, az   merkezde uygulanır, ustalık isteyen ameliyatlardır. Biz, bu ameliyatları, rahimi alarak ya da koruyarak, başarıyla gerçekleştirmekteyiz.

 

Ancak şunu vurgulamak isterim. Bence bu ameliyatların olmazsa olmazı, hangi tür robotik ameliyatı yaparsanız yapın, ameliyatın açık şeklini ve/veya laparoskopik tekniğini, çok iyi yapıyor olmalısınız. Yani, bir ameliyata, o ameliyatın gerektirdiği anatomi bilgisine sahip olmadan ve cerrahi tekniği bilmeden konsolun başına geçip robotla yapmaya kalkışmak son derece tehlikeli ve risklidir.

 

Robotik cerrahinin diğer cerrahi yöntemlere üstünlüğü var mıdır?

Bugüne kadar geliştirilmiş en ileri teknoloji ürünü olan robotik cerrahi sistemi ile karın duvarında açılacak birkaç ufak delikten kompleks cerrahi işlemler güvenli, doğru ve etkin bir şekilde yapılabilmektedir. Artık günümüzde, robotik cerrahi sistemi birçok jinekolojik cerrahi için çok avantajlı bir alternatif haline gelmiştir. Robotik cerrahi, benzeri olan laparoskopik cerrahiyle kıyaslandığında  belirgin üstünlüklere sahiptir. Robotik sistem, laparoskopik ameliyatlar sırasında cerrahın karşılaştığı   teknik zorlukların büyük çoğunluğunu ortadan kaldırmıştır. Karın içindeki işlemler laparoskopik cerrahiye nazaran  daha konforlu ve güvenilir bir şekilde yapılır. İnsan bileğinin hareket edebileceğinden daha fazla hareket eden robot kolları ve cerrahın kendi yönettiği çift optik sisteme sahip bir kamera sistemi ile normal bir ele oranla zor manevralar yapılabilmekte, çalışılan alan üç boyutlu olarak görüntülenebilmektedir. Bu sayede sağlanan iyi görüntü ile karnın yan alanlarında laparoskopi ile zor ulaşılacak alanlara robot kolları rahatlıkla ilerletilebilmekte ve dikiş atma becerisi artmaktadır.

 

Robotik cerrahinin kadın sağlığına sağladığı avantajlar nelerdir?

Bugün için yapılacak operasyona göre tüm karın tabakalarını, bazen karını boylu boyunca keserek yapılan büyük kesiler yerine birkaç delikten oldukça kompleks ameliyatlar yapılabilir hale gelmiştir. Bunu sağlayan kapalı tekniklere minimal invaziv cerrahi teknikler adı verilir. Bu sayede hastaya operasyon sırasında kanamanın az olması, operasyon sonrası daha az ağrı, daha az enfeksiyon, hızlı iyileşme ve kısa sürede taburculuk gibi hemen ortaya çıkan önemli avantajlar sunulurken kesi yerinde kozmetik bir iyileşme sağlaması ve fıtıklaşma sorunlarının olmaması gibi uzun dönem avantajları da oldukça önemlidir.

 

Robotik cerrahi minimal invaziv cerrahinin tüm avantajlarını sunan üst düzey bir sistemdir. Ayrıca yukarıda da bahsettiğimiz gibi teknik olarak zor olan laparaskopi ile yapmakta tereddüt ettiğimiz vakalarda iyi bir seçenektir. Hasta için güvenli bir cerrahi sağlarken cerrah için daha konforlu bir ortam sağlanır. Cerrahın konforu, hastanın   konforu demek sonuçta. 

 

Diğer jinekolojik operasyonaların yanısıra her üç kadından birinde histerektomi gerektiren bir jinekolojik sorun olduğu düşünüldüğünde robotik cerrahinin kadın sağlığındaki yeri aşikardır. Birkaç   küçük delikten gerçekleştirilen bir operasyon sonrasında kadın hızlıca sağlığına kavuşur. Birçok kadın için operasyon kararını etkileyen en önemli nedenlerden birkaçı sosyal hayatı, işi, ailesi ile ilgili ayarlamalar ve operasyondan sonra bakım alma sorunudur. Robotik cerrahi ile ertesi gün taburcu olan ve kısa sürede normal hayatına dönen kadına en büyük iyilik ve kolaylık sağlanmış olur. 

 

Robotik cerrahinin geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Ben teknolojiyi ve bilimsel gelişmeleri yakından izleyen bir bilim insanıyım. Son 10 yılda beni en çok   heyecanlandıran   anlardan   biri   Strasburg’a   gidip   robotik   cerrahi   ameliyatlarını Koru   Hastanesi’nde   başlatmak   için   bilimsel   incelemeler   yapmamız   oldu. Sistemin yaygınlaşması ve daha fazla tanınması ile artık robotik cerrahiyi biz önermeyeceğiz, hastalar talep eder hale gelecekler.   Yani   hasta   bize   gelip   benim   rahim   ameliyatı olmam gerekiyor, ama   robotla  olmak istiyorum diyecek. Zaten hali hazırda bile böyle başvurular başladı. Kadınlar jinekolojik sorunları için cerrahi önerildiğinde robotik cerrahi için başvurmakta ve minimal invaziv cerrahinin avantajlarından faydalanmaktadır. Bugünkü halinden daha da ileriye gidecek olan robot teknolojisi tıpta ulaşılmış iyi bir nokta. Hastalarımıza bu hizmeti verebilmekten dolayı çok mutluyuz.